Omdat de Europese Unie vrijemarktwerking nastreeft, kunnen wij overstappen van de ene energiemaatschappij naar de andere. Dat zou voordeligere tarieven moeten opleveren voor de consument. Een andere richtlijn van de EU betreft duurzaamheid; het energieverbruik moet omlaag, en het percentage energie afkomstig uit duurzame bronnen moet omhoog. Laten we eens rondkijken in Europa en vergelijken met de buurlanden. ECN (Energieonderzoek Centrum Nederland), Energie-Nederland en Netbeheer Nederland helpen daarbij met hun Energietrends-rapporten.
Energieverbruik
Hoeveel energie verbruiken Nederlandse consumenten nu eigenlijk? En hoe doen de buren het? Daar zit opvallend weinig verschil tussen. Nederlandse huishoudens gebruiken per jaar gemiddeld zestig gigajoule (het equivalent van 16.667 kWh), en dat is vrijwel exact het Europese gemiddelde. Overigens zaten de Britten en in mindere mate de Duitsers in het begin van deze eeuw daar nog wat boven, maar die kruipen inmiddels ook naar de rest van Europa toe. Kijk je trouwens even over de grenzen van Europa heen, dan zie je dat het zuiniger, maar ook veel minder zuinig kan. Een gemiddeld huishouden in de USA gebruikt namelijk zo’n honderd gigajoule, terwijl ze in Japan toe kunnen met minder dan de helft: veertig gigajoule.
Duurzaamheid
Volgens gegevens van Motivaction en het CBS wil een meerderheid van de Nederlanders graag dat er meer energie uit duurzame bronnen wordt opgewekt. Kennelijk is de wens de vader van de gedachte, want gevraagd naar de rol van verschillende energiebronnen in de totale energieproductie schatten de ondervraagden zonne-energie, windenergie en biomassa veel te hoog in. De deelnemers aan het onderzoek dachten dat zo’n tien procent van de energieopwekking uit zonne-energie bestaat, terwijl dat nog geen procent is. Het aandeel van windenergie werd op zo’n twaalf procent geschat, terwijl dit in werkelijkheid nog geen anderhalf procent bedraagt. Overigens werd ook de opwekking van kernenergie zeer overschat; men dacht dat dit zo’n tien procent van het totaal zou zijn, terwijl het nog geen twee procent is.
Veel Nederlanders nemen groene stroom af van hun energieaanbieder, terwijl de productie daarvan achterblijft. Tweeënveertig procent van de geleverde energie was op papier groen, terwijl maar 11 procent van de opgewekte energie daadwerkelijk groen was. Dit is een gevolg van het verhandelen van garanties van oorsprong. Hoe doen de buurlanden het? In Frankrijk bestaat bijna tachtig procent van de opgewekte energie uit kernenergie. Ook in België maakt kernenergie een substantieel deel uit van de zogeheten brandstofmix.
De Belgen lopen tegelijk ook voor op Nederland als het gaat om duurzame energie; ongeveer een vijfde deel van de energie is er groen. In Noorwegen is meer dan vijfennegentig procent van de energie afkomstig uit hernieuwbare bronnen. De natuurlijke omstandigheden van dat land zijn ideaal voor waterkrachtcentrales. In Duitsland wordt groene energie krachtig gestimuleerd, en dat uit zich in een stijging naar ongeveer een derde deel van de totale productie. In Denemarken is meer dan de helft van de energie duurzaam opgewekt.
Europese energie doelen voor 2020
In het tienjarenplan Europa 2020 heeft de EU een aantal doelen vastgelegd waaraan de lidstaten in het jaar 2020 moeten voldoen. Naast doelen op het gebied van onderwijs en het terugdringen van armoede staan daar ook klimaatdoelen in. De Unie wil dat in 2020 twintig procent van de energie uit duurzame bronnen wordt opgewekt. Dat is niet voor alle landen haalbaar, omdat dingen als landoppervlak, aantal inwoners en geologische omstandigheden die bijvoorbeeld de mogelijkheden voor waterkracht bepalen, per land verschillen. Het doel voor Nederland is dan ook om veertien procent duurzame energie te halen. Daar moet nog wel wat voor gebeuren; terwijl negen landen hun doelstelling al gehaald hebben, bungelen wij (alleen nog boven Luxemburg en Malta) onderaan de lijst.
